Oorzaak

Het Conradi-Hünermann Syndroom wordt veroorzaakt door een verandering (mutatie) in een erfelijke eigenschap. Zo'n erfelijke eigenschap noemen we een gen.
Het lichaam is opgebouwd uit zeer kleine bouwstenen, de cellen. In iedere cel van het menselijk lichaam bevinden zich 46 chromosomen. Op de chromosomen liggen alle erfelijke eigenschappen, de genen. De chromosomen zijn gerangschikt in paren. Iedere cel heeft 22 paar "gewone" chromosomen en één paar geslachtschromosomen: XX bij een vrouw en XY bij een man.
Het gen dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van het Conradi-Hünermann Syndroom is gelegd op het X-chromosoom. Een gen is opgebouwd uit DNA. Het DNA bevat een code voor het maken van een eiwit. Eiwitten zijn belangrijke bouwstenen van het menselijk lichaam en zijn betrokken bij vrijwel alle processen die zich in het lichaam afspelen. Een verandering (mutatie) in het DNA betekent een verandering van de code waardoor een eiwit verkeerd of helemaal niet wordt aangemaakt. Afhankelijk van de taak die dit eiwit in het lichaam heeft, ontstaat er een bepaalde aandoening.
Het Conradi-Hünermann-gen codeert voor een eiwit dat een rol speelt in de cholesterolstofwisseling. Hoe hierdoor de verschijnselen van het Conradi-Hünermann Syndroom ontstaan, is nog niet duidelijk.

Opmerkelijk bij het Conradi-Hünermann Syndroom is het verschijnsel dat de ernst van het syndroom verschilt van persoon tot persoon en dat ook binnen dezelfde persoon of zelfs binnen hetzelfde orgaan, de aandoening wisselend tot uiting kan komen. Zo kan er in het ene oog sprake zijn van ernstige staar terwijl het andere oog gezond is, en ook binnen één oog kan de staar soms een begrensd deel van de lens hebben aangetast terwijl het overige deel van de lens niet aangedaan is. Ook bij de huid zien we dat aangedane en gezonde delen elkaar afwisselen, en de skeletafwijkingen zijn meestal asymmetrisch.
Deze variabele uitingen van het Conradi-Hünermann Syndroom, word veroorzaakt door (ongelijke) X-inactivatie.

X-inactivatie
Een vrouw heeft in al haar cellen 22 paar "gewone" chromosomen en één paar geslachtschromosomen, de X-chromosomen. Een van de twee X-chromosomen is afkomstig van vader, de ander is afkomstig van moeder. Op de X-chromosomen ligt een groot aantal erfelijke eigenschappen.
X-inactivatie is het verschijnsel dat bij vrouwen (in de overgrote meerderheid van de cellen) één van de twee X-chromosomen op "non-actief" wordt gezet. Dit is een normaal verschijnsel, dat waarschijnlijk nodig is voor het goed functioneren van de cellen. De X-inactivatie gebeurt in principe willekeurig: in ongeveer de helft van de cellen wordt het van vader afkomstige X-chromosoom geïnactiveerd en in de andere helft van de cellen wordt het moederlijke X-chromosoom geïnactiveerd.
Het ontstaan van verschijnselen van het Conradi-Hünermann Syndroom, is dus afhankelijk van het wel of niet geïnactiveerd zijn van het X-chromosoom waarop de mutatie in het Conradi-Hünermann-gen aanwezig is. Dit verklaart het naast elkaar voorkomen van aangedane en gezonde (delen van) organen. Soms worden bij een persoon per toeval meer aangedane dan gezonde X-chromosomen geïnactiveerd. Het Conradi-Hünermann Syndroom zal bij deze persoon een milder beloop hebben. Bij iemand die juist meer gezonde X-chromosomen op non-actief heeft gesteld, zullen de verschijnselen ernstiger zijn. Dit verklaart de verschillen in ernst van persoon tot persoon.

Bron: Afdeling Klinische Genetica (Erasmus MC te Rotterdam)